Polymetaal

Gebruiksaanwijzing voor Badger Aquatint Solution.

AIRBRUSH-AQUATINT

Algemeen
Als medium gebruiken we een etsgrond op acrylbasis, verdund met een gelijke hoeveelheid water. Bij etsgronden op acrylbasis is het belangrijk om de ingrediënten goed te mengen. Na het mengen is het medium geschikt voor gebruik.

Voor het opspuiten hebben we een airbrush en een kompressor nodig. Het product is niet giftig, maar het kan nooit goed zijn om de inktdeeltjes in te ademen. Het is daarom beter om een stofmasker te dragen, en om een afzuigkap (of iets dergelijks) op da aquatint kast aan te brengen (zie afbeelding beneden).

De aquatint wordt aangebracht met behulp van een airbrush. (spuitpistool). Met dit gewreedschap is het mogelijk om veel verschillende grijswaarden te maken. Uiteraard kan de aquatint op dezelfde manier aangebracht worden als de traditionele aquatint, d.w.z. een uniforme verdeling van een grijstoon, maar een airbrush geeft nog vele andere mogelijkheden, zoals; lijnen, gedeeltes met een andere dichtheid, "wolken", "spetteren", lagen met een geleidelijk toenemende dikte. Kortom alle mogelijkheden die een spuitpistool heeft.

Het Opbrengen van de Aquatint
Spoel de airbrush goed door met water voordat het inktreservoir opgeschroefd wordt. Het spuitpistool moet altijd heel goed schoongemaakt worden, omdat het makkelijk verstopt raakt. Maak het na gebruik ook gelijk schoon met water. Als het nog verstopt raakt, maak dan een mengsel van soda en water en spoel daarmee het pistool schoon. Daarna weer schoonspoelen met water.

Zet de koperplaat, bijna verticaal, in de aquatint kast, tegen een vel papier aan de achterwand. Vul het reservoir met de aquatint oplossing. De dichtheid van de aquatint wordt onder andere bepaald door de hoeveelheid lucht die wordt gebruikt. Een en ander kan worden aangepast door het openen of sluiten van de luchtkraan op de spuit, en door de afstand tot de koperplaat te veranderen.

Het kan moeilijk zijn om de grein (spuitdeeltjes) op de koperplaat te zien, daarom is het belangrijk om een wit vel papier er achter te plaatsen, waarop de verdeling van de deeltjes gemakkelijker te zien is.

De beste aquatint wordt gemaakt door zoveel mogelijk lucht te gebruiken in vergelijking to de hoeveelheid etsgrond. Een en ander moet in de praktijk worden geoefend; daarom is het oefenen op karton of wit papier heel goed. Als je een dikkere aquatint wilt, gebruik dan minder lucht, en vergroot de afstand tot de plaat. In deze uitleg wordt de nadruk gelegd op een "uniforme aquatint" (gelijkmatig verdeelde aquatint) in tegenstelling tot de "gemoduleerde" aquatint (plaatselijk aangebracht op de plaat).

Uniforme Aquatint
Het doel is hierbij om een fijne "mist" van deeltjes op de plaat aan te brengen; de plaat moet niet voor 100% bedekt worden, want dan werkt de aquatint niet meer. Spuit met een gestrekte arm regelmatig over de koperplaat en ga daarbij over de randen van de koperplaat, om concentraties bij de randen te voorkomen. Beweeg in parallelle lijnen over de plaat van links naar rechts en van boven naar beneden. Probeer dit eerst uit op een stuk wit karton. Spuit daarna op de koperplaat, maar met een stuk wit papier er direct achter zodat je kunt zien wat je doet. Als er een fout gemaakt wordt, de aquatint gelijk uitwassen in koud water, droog de plaat en begin opnieuw.

Als de aquatint aanbracht is, 20 minuten drogen in een droogkast en daarna op delfde manier etsen als een traditionele aquatint. Het is mogelijk om de plaat uit de ijzer chloride te halen, schoon te spuiten, te bekijken en weer af te dekken met afdeklak. Denk er wel aan om de plaat te de-oxideren voordat afdeklak gebruikt wordt, omdat anders de afdeklak niet goed zal hechten. Telkens als koper in kontakt is met ijzerchloride, zal het oxideren. Voordat een etsgrond of afdeklak wordt aangebracht, moet de oxidatie verwijderd worden, als dat niet gebeurd zal de etsgrond oplossen bij het etsen. Dit de-oxideren kan eenvoudig gebeuren in een bak met een zout-azijn-oplossing. Leg de plaat er in, en deze zal onmiddellijk de-oxideren. Spoel de plaat met water, droog deze in de droogkast en breng de etsgrond of afdeklak aan. De de-oxidatie-oplossing wordt gemaakt door 4 eetlepels keukenzout te menden met 1 liter azijn.

Je kunt binnen de compositie gebieden scherp afbakenen door het gebruik van kartonnen maskers. Buiten de afbakening kan dan met een andere techniek gewerkt worden; bijvoorbeeld door het aanbrengen van een forografische afbeelding d.m.v. fotopolymeerfilm.

Gemoduleerde Aquatint

Deze techniek is niet zo verschillend van de uniforme aquatint. Het doel is anders- geen gelijkmatige structuur, maar een creatief gebruik van de airbrush, waardoor er gedeelten op de plaat ontstaan met een verschillende dichtheid.

Een gemoduleerde aquatint is bijvoorbeeld effectief in het maken van "diepte" in een abstracte compositie, of voor het benadrukken van drie-dimensionale objecten in een afbeelding. In vergelijking met een traditionele aquatint, die scherpe begrenzingen kent als gevolg van afdeklak op de plaat, is het met deze methode gemakkelijker om geleidelijke overgangen te maken van een toon naar een andere.

Zoals altijd, de meest lichte tonen ontstaan daar waar de aquatint grond het dichtst is en omgekeerd. Een ervaren graficus hoeft dus niet meer te etsen, af te dekken, etsen, enz. Maar je kunt natuurlijk een uniforme laag aanbrengen, zoals boven beschreven, en de afdeklak op te traditionele wijze gebruiken. Denk er wel aan om te plaat iedere keer te de-oxideren.

Ieder gedeelte van de plaat die niet voldoende aquatint grond heeft, zal uiteindelijk leiden tot een "open bite". Als je dit wilt voorkomen is het het beste om eerst een uniforme laag aan te brengen, voordat je met de eigenlijke compositie begint.

Andere opties
De koperplaat met een opgespoten aquatint kan de basis zijn van mooie gewassen tekeningen; het is de diepdruk-versie van de aquarel. Het effect kan op veel verschillende manieren bereikt worden:

• Schilder met een penseel met gedemineraliseerd water in de nog natte opgespoten aquatint. Droog de plaat in een droogkast en ets het. Het resultaat is verbazingwekkend!
• Spuit een fijne aquatint op de plaat. Als het droog is, leg de plaat in een zuurbak en beschilder deze met "Edingburgh Etch" (oplossing van ijzer-chloride en citroenzuur). Je kunt behangstijfsel gebruiken om de vloeistof wat dikker te maken, zodat het niet weg loopt. Deze methode komt overeen met een "spit-bite" bij het gebruik van traditionele etsgronden. Des te langer de ijzer-chloride op de plaat blijft, des te donkerder zal de toon worden. Je kunt scherpe overgangen voorkomen door rondom de geëtste delen te schilderen met water. De diepte van de etsing kan elk moment gekontroleerd worden; schoonspoelen met water, inspecteren, en breng de ijzer-chloride opnieuw aan als dat nodig is.
• Beschilder de droge etsgrond met een penseel en een zwakke oplossing van ammonia en water, of met een ruitenreiniger die op ammonia gebaseerd is. (ammonia lost de geharde etsgrond op).

Als je de plaat niet de-oxideert na elke etsing, voordat je een etsgrond of afdeklak aanbrengt, zal de afdeklak of etsgrond loslaten tijdens het verdere etsproces.

Afdekken
De-oxideer de plaat, schilder een dunne laag Afdeklak op acrylbasis op de plaat en droog deze in een droogkast gedurende vijf minuten.

Het verwijderen van de Aquatint en de Afdeklak
Zoals alle etsgronden die op acryl gebaseerd zijn, is de etsgrond verwijderbaar met een oplossing van soda in water. Als het heel snel moet gebeuren, stop dan de plaat is een sterke soda-oplossing zoals "gootsteenontstopper".

bron: Handbook of Non-Toxic Intaglio, Henrik Boegh