Gebruiksaanwijzing voor de rolpers RP-20 (typografische proefpers)

Hier boven ziet U een "langsdoorsnede" van de RP-20.

Gebruik van de pers;

  1. Deze pers is geschikt voor hoogdruk. Er wordt gedrukt met de verhoogde delen van een drukvorm. De drukvorm kan uit vele materialen bestaan. In bovenstaand schema zijn drie soorten aangegeven;
    * Linosnede. Hier is het beeld met speciale mesjes in een stuk linoleum gesneden. Dit linoleum is vervolgens op een blok aangebracht om de juiste drukhoogte te krijgen (25mm)
    * Tekst gezet uit losse letters. In de klassieke zetterijen wordt de tekst regel voor regel opgebouwd op een zethaak, daarna verzameld tot een pagina en ingesloten met een raam. Dit raam wordt in de drukpers opgesloten en vervolgens afgedrukt. Bij de RP-20 kan dit uiteraard ook toegepast worden, al is het formaat beperkt.
    De RP-20 is mede ontwikkeld voor de Freinet scholen. Op deze scholen wordt deze drukpers met bijbehorende letters en zethaken gebruikt bij het leren lezen. Daarom zijn er eenvoudige zethaken ontwikkeld die door kinderen kunnen worden gebruikt; de zethaken zijn alleen verkrijgbaar voor corps 24 en voor corps 36 letters, maar wel in verschillende lengtes. Deze zethaken en de loden letters in korps 24 en 36 zijn leverbaar door Polymetaal. Hiernaast ziet U hoe het werkt. De losse letters worden één voor één in de zethaak gedaan, en vervolgens wordt het klemschroefje aangedraaid. Als de zethaken allemaal gevuld zijn met letters kunnen ze in de pers worden geplaatst. Ze worden opgesloten met het opsluitblok.
    * Houtsnede. Het beeld is hier direkt in het hout gesneden. (bij "langshout" spreekt men van een houtsnede, en bij "kops hout" spreekt met van een houtgravure). Een houtsnede (gravure) kan gecombineerd gebruikt wordt met een linosnede en/of gezette tekst. (of met "clichés")
    * Cliché. Een cliché werd vroeger in de drukkerijen gebruikt om een afbeelding mee te drukken. De afbeelding werd veelal fotografisch overgebracht op een stuk zink. Vervolgens werd alles was niet tot het drukkend beeld behoort weggeëtst en/of weggefreesd.
  2. Wat de drukvorm dan ook moge zijn, hij moet worden vastgezet op het drukfundament en de hoogte moet 25mm zijn. Het is geen probleem om , indien nodig, de drukvorm te ondervullen met papier karton, hout of iets dergelijks om de juiste zethoogte te krijgen. Het opsluitblok wordt gebruikt om de drukvorm(en) vast te zetten.
  3. De met rubber beklede drukrol moet nu in de beginstand geplaatst worden. Zie tekening; een positie tussen "A" en "B".
  4. Met een roller wordt vervolgens de drukvorm inge-inkt. Dit kan het beste worden gedaan met een relatief zachte rubberen rol en hoogdrukinkt. Er bestaat (traditionele) hoogdrukinkt op oliebasis, maar er bestaat tegenwoordig ook wateroplosbare hoogdrukinkt. Wateroplosbare hoogdrukinkt heeft als voordeel dat bij het schoonmaken gewoon water kan worden gebruikt in tegenstelling tot traditionele hoogdrukinkten waarbij met oplosmiddelen (terpentine e.d.) moet worden gewerkt.
  5. Het drukpapier (A4 formaat) wordt onder de drukvingers geklemd. Hiertoe wordt de hefboom bij "B" iets naar beneden gedrukt, waardoor de drukvingers omhoog gaan en het papier eronder kan worden geschoven. Als papier kunt U het beste iets zwaarder papier gebruiken, bijvoorbeeld 100 grams of 150 grams papier, maar zwaarder mag ook.
  6. In één keer wordt nu de drukrol naar de andere kant van de pers gehaald, waarna de hefboom weer naar beneden gedrukt wordt en het papier kan worden weggehaald.
  7. Nu is het zaak om te kijken of het beeld goed is afgedrukt. Als bepaalde delen van de drukvorm niet zichtbaar zijn, moet de drukvorm meer worden ondervuld (bijvoorbeeld met een stukje papier).

Hoeronder ziet U nog een afbeelding van de RP-20, maar nu in combinatie met een houtsnede, enige zethaken, loden letters en inktrollen. Deze materialen zijn bij Polymetaal verkrijgbaar (zie onder hoogdruk - materialen)

Onderhoud

Als de pers niet wordt gebruikt is het verstandig deze in te vetten, om roesten te voorkomen. Hiervoor kunt u "kogellagervet" of iets dergelijks voor gebruiken.


Gebruik de "terugknop" om terug te gaan naar de vorige pagina.