|
Een encyclopedie over grafische technieken, André Béguin. Terug naar de Hoofdpagina van de "Grafische encyclopedie" 
Tusche of chemical ink CHEMISCHE INKTEN. Sinds de dagen van Senefelder is tusche gebruikt om op steen, zink of aluminium te tekenen (drie lithografische oppervlakten). Deze inkt dient niet te worden verward met inkt om litho's mee af tedrukken. "Chemische inkt (tusche), die ook vette of basische inkt kan worden genoemd, ontleent zijn naam aan het feit dat het vette, harsdeeltjes and basisch materiaal bevat. Het is een van de meest belangrijke en noodzakelijke materialen voor een lithograaf. De belangrijkste componenten zijn talk, was, en hars. De enige reden dat er zwart pigment aan de inkt is toegevoegd is zodat de artiest z'n tekening op de steen kan zien. Het pigment heeft geen ander doel. De vette bestanddelen hierboven genoemd zijn niet oplosbaar in water, om dat te veranderen is er zeep toegevoegd. Als de tekening op de steen klaar is, wordt deze gewassen met een zure oplossing waardoor het zeep geneutralizeert wordt, en de vettige delen weer onoplosbaar in water worden. De talk voor tusche is vaak van schapen afkomstig omdat het minder olie bevat. De vettige delen van de inkt maken de inkt dik, maar als er teveel vet wordt toegevoegd, wordt het te zacht. Was, aan de andere kant, geeft consistentie aan de inkt en zorgt dat de talk "gebonden" blijft. Echrer, als er teveel was wordt gebruikt, zal de inkt te snel drogen en bros worden. In zo'n geval moet de inkt voortdurend verdund worden met water en olie. Hars geeft soepelheid aan de inkt, na "verzeept" te zijn, maar als het teveel wordt gebruikt droogt de inkt uit en onoplosbaar als het koud is. Tusche moet heel sterk zijn, een groot aantal afdrukken mag de lijnen niet veranderen. De inkt moet bestand zijn tegen zuren en zo de steen beschermen. Een overmatig gebruik van zeep maakt de inkt sterker, maar zal deze ook meer "lijmachtig maken". Bij het maken van tusche, smelt was en talk in een gietijzeren pot, die voor een derde gevuld is. Als het mengsel een temperatuur van 200 °C (ong 400°F) voeg de zeep vlokken toe en roer hevig. Het mengsel moet zodanig heet zijn dat het vlam vat als het wordt aangestoken met een brandende lucifer. Terwijl het mengsel brandt de hars (schellak) toevoegen. Reduceer het vuur door het deksel op de pan te doen en voeg vervolgens het zwarte pigment toe. Het megsel wordt dat pasta-achtig en kan en doosjes worden gedaan en bedekt met aluminium folie. De inkt op die manier klaargemaakt kan worden opgelost in water of olie, afhankelijk van de ingredienten die zijn gebruikt. Om een vloeibaar mengsel te krijgen meng het met kokend gedestilleerd water. Vaste inkt kan op dezelfde manier verdund worden als Oostindische Inkt met vloeistof en een kom. Tusche kan worden opgebracht met een penseel of een pen. Sinds de dagen van Senefelder zijn er vele recepten voor tusche uitgevonden. Dertien bekende recepten treft u hier onder aan. Deze tabel is door het bedrijf Lorilleux te Brussel verstuurd naar de Belgische minister van economische zaken in 1920. De eenheden zijn in grammen ingredienten
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
witte was
100
100
100
100
100
100
100
100
100
100
100
gele was
100
gele zeep,
Marseille zeep
30
54
325
100
20
45
50
25
160
250
100
50
100
schellak
200
70
150
100
100
25
140
25
125
125
75
gom mastiek in
druppels
10
25
20
25
25
50
puur talk
20
75
100
34
25
160
75
75
75
100
lamp black, inkt
pigment
5
22
75
7
7
13
25
25
50
50
25
25
25
soda
20
Venitiaans
terpentijn
13
13
21
olijf olie
12
Recept nr.3 is van
Lemercier's, n.10 is een Duits recept voor penseel
tekeningen, n.11 is het recept van Doyen, n.12 is het
Knecht-Senefelder recept, en n.13 is het Chevalier en
Langlumé recept. Terug naar de Hoofdpagina van de "Grafische encyclopedie"
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||